Warme zomers met veel vlinders: daar houden mensen van. Jammer genoeg hebben we deze zomer nog niet zoveel zon gehad en ook vlinders hebben we nog niet veel gezien.
Maar we geven de moed niet op; in juli wordt het misschien toch nog mooi zomerweer. Dus, positief als we zijn, hebben we gekozen voor een vlinder die we vast en zeker in onze bloemrijke tuinen of bermen kunnen tegenkomen.
De dagpauwoog (Aglais io, vroeger: Inachis io) is een middelgrote dagvlinder uit de familie Nymphalidae en de onderfamilieaurelia’s (Nymphalinae).
Naamgeving
De dagpauwoog dankt zijn Nederlandse naam aan zijn op de dag actieve levenswijze en de vlekken op de vleugels. Deze zogenaamde oogvlekken met blauwe en paarse kleuren doen denken aan de oogvlek op een staartveer van een mannelijke pauw. De huidige wetenschappelijke geslachtsnaam Aglais is afgeleid van het Griekse aglaos, dat pracht betekent. De verouderde geslachtsnaam Inachus is een verwijzing naar de gelijknamige riviergod uit de Griekse mythologie.
Standvlinder
De vlinder is een standvlinder (blijft in Nederland) en overwintert in schuurtjes, zolders of in holle bomen. Hij kan strenge winter overleven. Het lichaam van de vlinder bevat verbindingen die lijken op glycol dat een op antivries lijkende werking heeft. Als in het voorjaar de zon maar een klein beetje schijnt kun je deze vlinder al waarnemen. Hij warmt zijn lichaam op tegen de zonnige muren en profiteert van de eerste bloeiende bloemen om nectar te zuigen. Hij is niet kieskeurig wat leefgebied betreft als het maar zonnig is en bloemrijk. Daarom is de soort vooral te vinden in bloemrijke graslanden maar ook tuinen vooral als er planten als vlinderstruiken in staan.
Eitjes en rupsen
Veel vlinders worden in hun verspreiding in sterke mate beperkt door het ontbreken van de waardplanten waarop de rupsen leven. De rupsen van de dagpauwoog leven van het blad van de grote brandnetel waarop ze soms massaal voorkomen. De vlinder kan zich hierdoor ontwikkelen in slecht onderhouden tuinen, slootkanten, braakliggende stukken grond en vele andere door de mens geschapen biotopen. Heb je genoeg ruimte in je tuin en wellicht een verscholen plekje laat daar dan wat brandnetels groeien en misschien heb je dan geluk om de eitjes onder het blad of de mooie zwarte rups met zilveren stippeltjes waar te nemen.
Vijanden
De dagpauwoog is een schuwe soort die zich moeilijk laat benaderen. In de rust worden de vleugels tegen het lichaam geplakt boven het lichaam, zodat de vlinder sprekend lijkt op een dor blad. Als de vlinder zich bedreigt voelt schuiven de voorvleugels omhoog en worden de achtervleugels zichtbaar. Plots verschijnt dan de perfecte imitatie van een zoogdieroog een lichte rand rond een blauw oog, met een zwarte pupil daarin. Zelf vindt ik de oogvlek wel iets hebben van een doodshoofd. En dat schrikt natuurlijk wel af.
Een kleurrijk- en vlinderrijke zomer toegewenst.
Martha en Paul.