34 Heijen 01

Sociale wespen bestaan uit een volk met een koningin en een aantal werksters. Een volk leeft maar één jaar en sterft aan het begin van de winter zodra het gaat vriezen. Alleen de koninginnen blijven leven. Ze overwinteren in scheuren, vermolmd hout, onder de schors van een boom, onder mos of op andere beschutte plaatsen, zoals in schuren, muurholten, spouwmuren of onder een dak. De koningin kan in haar winterslaap probleemloos bevriezen en ontwaakt pas als zij boven een bepaalde temperatuur komt die pas in het voorjaar wordt bereikt. In het voorjaar bouwt de jonge koningin een nieuw nest. De tamelijk grote wespen (20 mm) die in het vroege voorjaar te zien zijn, zijn dus altijd de jonge koninginnen.

Voedsel

De eiwitten, die de wespen nodig hebben voor behoud van hun eigen lichaam, maar vooral voor de voeding van de larven, worden verkregen door het vangen en opeten van andere insecten. Wespen zijn dus niet alleen maar lastig maar zijn ook belangrijke insectenbestrijders. Uit onderzoek is gebleken dat wespen vooral kamervliegen, vleesvliegen, stalvliegen, maar ook muggen en langpootmuggen naar hun nest brengen. Ook vlees uit prullenbakken en zelfs honden en kattenvoer wordt naar het nest gebracht. Als het eiwitrijke voedsel minder wordt gaan de wespen op zoek naar vervangend voedsel en jammer genoeg is dat dan vaak te vinden op onze eettafel of het terras waar ze gretig gebruik maken van het aanbod van limonade, bier, stroop, jam etc.

Franse Veldwesp (Polistes dominulus)

Een ondersoort van de sociale wespen zijn de papierwespen, die hun naam danken aan de nesten die van houtvezels worden gemaakt. Omdat de wespen de vezels fijnkauwen en in dunne laagjes aanbrengen, lijkt het nest van papier te zijn gemaakt.

Deze veldwesp is van andere papierwespen te onderscheiden door het iets afgeplatte, slankere lichaam, oranje voelsprieten en een overwegend zwarte kleur met gele dwarsstrepen. Op de foto zie je een vrouwtje dat afgelopen zomer bij ons water kwam drinken uit de vijver. Helemaal niet agressief toen er een foto werd gemaakt. Ze bleef rustig zitten tot ze genoeg vocht binnen had en vloog daarna richting Esdoornstraat weg.

Van oorsprong komt deze wesp uit het zuidelijke deel van Europa en was in Nederland alleen in het zuiden waar te nemen, maar er komen steeds meer meldingen van waarnemingen in heel Nederland. Op 28 april van dit jaar werd er een waarneming van deze soort doorgegeven vanuit Zuidbroek in Groningen.

34 Heijen 02

Bijzonder nest

De Franse veldwesp maakt het nest op beschutte plaatsen. Het nest heeft geen papieren omhulsel maar is open en lijkt wel wat op een parapluutje (zie de afbeelding –afkomstig uit Thieme’s nieuwe insektengids). De wesp jaagt voornamelijk op insecten en is niet geïnteresseerd in zoetigheid, waardoor zelden een confrontatie met mensen plaatsvindt. De nesten zijn te vinden op de vreemdste plaatsen. Zo zijn er zelfs nesten in auto’s en onder de handgreep van een kliko aangetroffen, maar meestal hangen ze hun nest onder een overstekend stuk hout of muur.

Steken

Wespen kunnen gemeen steken en sommige mensen zijn allergisch voor het gif. Een wesp kan, in tegenstelling tot een bij, meerdere malen steken. De angel is namelijk glad en kan na een steek weer teruggetrokken worden. Een bij heeft weerhaken aan de angel, die na het steken dan ook achterblijft in het getroffen lichaamsdeel, waarna de bij zelf sterft. Een goede raad, maar dat weet iedereen natuurlijk al lang, laat de wespen met rust, ze gaan meestal vanzelf weer weg. Slaan maakt ze alleen maar agressiever.

Een bijzondere zomer toegewenst Martha en Paul