Wat is er heerlijker dan ’s morgens vroeg wakker worden met op de achtergrond het vrolijke zingen van de vogels. Dat betekent dat de lente is begonnen. De vogels maken zich op om een partner te zoeken en te gaan zorgen voor het nageslacht. Zo ook de wilde eenden.
In Europa is de wilde eend een van de meest voorkomende en ook wel de bekendste eend. Gemiddeld wordt een wilde eend vijftien jaar oud. De oudst bekende wilde eend werd negenentwintig jaar. Hij is de stamouder van de gedomesticeerde tamme eend. Eenden voelen zich thuis in rustige wateren op het platteland maar ook in parken met vijvers is het een veel geziene vogel. Wilde eenden horen bij de familie grondeleenden. Ze onderscheiden zich van andere eenden omdat zij hun voedsel meestal aan het oppervlak van ondiep water zoeken of daaronder, door middel van grondelen. Daarbij steekt het achterlichaam rechtop uit het water en bevinden kop en hals zich onder water. Met hun brede platte snavel zeven ze allerlei klein plantaardig en dierlijk materiaal uit het water. Wilde eenden die in Nederland broeden zijn voornamelijk standvogels (zij overwinteren dus bij ons). Eenden uit noordelijker streken trekken wel naar het zuiden wanneer het koud begint te worden.
Uiterlijk
Mannetje en vrouwtje zijn verschillend van kleur. Het mannetje, de woerd, heeft een glanzend groene kop met een witte halsband. Verder een kastanjebruine borst en aan de staart gekrulde zwarte veren. Het vrouwtje en de kuikens, die ook wel pielen, pullen of pullekes genoemd worden, hebben een echte schutkleur. Zij zijn bruinachtig getekend. De schutkleur is belangrijk om zich te kunnen verschuilen tussen de begroeiing langs de waterkant. De lengte van een volwassen eend is 51 tot 62 cm en de spanwijdte 91 tot 98 cm. Een volwassen eend weegt tussen de 700 en 1500 gram. In het hele land - maar vooral in steden - komen bovendien grote aantallen eenden voor die slechts gedeeltelijk lijken op echte wilde eenden. Dit zijn kruisingen met allerlei andere – gedomesticeerde (tamme) - eenden. In vogelaarskringen worden deze ‘soepeenden’ genoemd
Voortplanting
In de wintermaanden is het gedrag dat hoort bij “verliefd, verloofd en getrouwd” goed te volgen. Het begint met bijeenkomsten van mannetjeseenden, de woerden, op het water. Ze proberen indruk op elkaar te maken door allerlei dansjes op te voeren en door veelvuldig met hun snavel te wijzen naar hun fraai gekleurde spiegel. Vaak gaat het er heftig aan toe en proberen de vogels elkaar te verdrinken om zo een aantal rivalen uit te schakelen.
De vrouwtjes volgen dit pronken en stoer doen nauwlettend. Als een mannetje voor een bepaald vrouwtje valt, maakt hij dit duidelijk door onder meer regelmatig met zijn snavel druppels water in de richting van zijn uitverkoren vrouwtje te gooien. Wanneer ze eenmaal verkering hebben, wijst het vrouwtje met haar snavel de mannetjes aan die door haar geliefde weggejaagd moeten worden.
Nadat het huwelijk is gesloten, wordt er dagelijks op het water gepaard. Zonder water geen paring. Na de paring zwemt het mannetje een rondje om zijn vrouwtje en vervolgens nemen ze een bad. Samen maken ze “verkenningsvluchten” om een geschikte woning te zoeken. De man beslist uiteindelijk waar de woning komt. Dit kan aan de kant van het water zijn tussen het lange gras maar ook geregeld in een holte van een boom die vlak bij het water staat. Het vrouwtje zorgt voor de inrichting en legt zo´n tien eieren die ze alleen uitbroedt in ongeveer 4 weken. De woerd heeft haar intussen, na ongeveer een week al, verlaten en is op zoek gegaan naar een nieuwe bruid. Als de jonge eendjes uit het ei komen, kunnen ze meteen zwemmen en verlaten het nest dan ook onmiddellijk. Het zijn zogenaamde nestvlieders (Vlieden betekent ook wel vluchten). Ook als het nest hoog in een boom gemaakt is verlaten ze het nest door zich gewoon naar beneden te laten vallen en wonderbaarlijk komen ze heelhuids in het water terecht waarna ze in een lange rij achter moeder aanzwemmen.
Als je in de buurt komt van het Langeven is het zeker de moeite waard om eens een tijdje aan de waterkant te gaan zitten om deze mooie vogels te bekijken.
Een goed voorjaar toegewenst, Martha en Paul