Langzaam begint de herfst op gang te komen. Dat is te merken aan het verkleuren van de bladeren aan de bomen maar ook trekken er vogels naar het zuiden weg. Niet alleen vogels trekken weg naar warmere gebieden, maar er is ook een aantal vlindersoorten dat wegtrekt. Een van deze vlinders is de Atalanta (Vanessa atalanta) ook wel admiraalvlinder genoemd. Deze mooi gekleurde vlinder zie je in het najaar in tuinen op de vlinderstruik en ook veel op sedum (zie de foto). Ze smikkelen daar lekker van de honing om zo energie op te doen voor de verre reis naar Afrika. De vlinders die wegtrekken zijn de kinderen van de vlinders die in het voorjaar vanuit het zuiden naar Nederland en soms nog wel verder naar het noorden zijn getrokken. De atalanta is de enige vlinder die wel eens op IJsland gezien wordt.
Kenmerken
De atalanta is een vrij grote zwarte vlinder. De voorvleugel heeft een lengte van 26-32 mm. In de vleugelpunt van de voorvleugel heeft de vlinder enkele witte vlekken. Over de voorrand en langs de achterrand loopt een oranjerode band. Als hij zijn vleugels dicht heeft kun je met wat fantasie het cijfer 8 zien. Kijk maar eens op de foto of je dat cijfer kunt ontdekken.
Vliegtijd en gedrag
Deze trekvlinder kun je in bij ons waarnemen tussen april en november. In de zomer wordt er hier een nieuwe generatie geboren. De vlinders leggen hun eitjes, soms wel 100 stuks, op grote en kleine brandnetel.
De brandnetel is het voedsel voor de voor de rupsen die uit het eitje kruipen. Na een paar weken verpoppen ze zich en na nog eens een paar weken wachten komt er uit de pop een prachtig gekleurde vlinder. Als het erg lang warm blijft in Nederland, zoals dit jaar, kan het zijn dat er nog een volgende generatie geboren wordt. Deze generatie vliegt dan in november naar het Zuiden, soms wel tot in Noord-Afrika. De vlinders die daar geboren worden vliegen in het voorjaar dan weer naar o.a. Nederland. Tijdens de vlucht naar het Zuiden moeten ze over de Alpen of de Pyreneeën vliegen, waar het soms erg koud kan zijn. Veel vlinders sterven dan ook tijdens de vlucht over de bergen; hun lichaamstemperatuur daalt dan zover dat ze niet meer kunnen vliegen. Maar er blijven er altijd nog voldoende over om het zonnige Zuiden wel te halen.
Overwinteren in Nederland Verwacht wordt dat de atalanta steeds meer in Nederland zal gaan overwinteren. Deze vlinder wordt nu al begin februari waargenomen, terwijl ze normaal pas vanaf eind maart vanuit Afrika naar Nederland komt. De enige verklaring hiervoor is dat er atalanta’s zijn die in Nederland overwinteren.
Wij verheugen ons op een mooie herfst met prachtige kleuren en veel paddenstoelen. Daarover in de volgende uitgave van Hejs Nejs.
Paul en Martha